कात्तिक १६, २०७७
उदयपुर - उदयपुरको कटारी नगरपालिका-७ रिस्कु तावाखोला किनारमा रहेको बूढाबूढी गाउँका २५ घरपरिवार वर्षौंदेखि दूषित पानी पिउन बाध्य छन् । स्थानीयलाई गाउँमा खानेपानी योजना सञ्चालन नहुँदा बस्ती नजिकैबाट बग्ने तावाखोलाको पानी खानुपर्ने बाध्यता छ ।
बूढाबूढी गाउँबासीलाई खानेपानीको जोहो गर्न सधैं पिरलो भइरहेको स्थानीय सोमबहादुर मगरको गुनासो छ । ‘स्थानीय तहको निर्वाचनपछि सबै किसिमका विकासे पूर्वाधार गाउँमै आउँछन् भन्ने आशा थियो । तर, आशा निरासामा परिणत भएको छ । पानीका लागि सधैं खोला धाउनुपर्ने बाध्यता छ’, मगरले भने ।
पुर्खौंदेखि खोलाको पानी गाग्रोमा बोकेर खानुपर्ने बाध्यता स्थानीय सरकारले पनि नसुनेको स्थानीयको गुनासो छ । चुनावताका उम्मेदवारले खानेपानी घरघर पुर्याइदिने आशा देखाए पनि जितेपछि जनप्रतिनिधिले पानी ल्याइदिनुको साटो गाउँमा समेत पाइला टेकेका छैनन् ।
‘स्थानीय तहको चुनावपछि सिंहदरबारको अधिकार गाउँगाउँ आउँछ भन्थे । खोइ कहाँ र कसलाई आयो रु कुनै अनुभूति गर्न पाएका छैनौं’, बूढाबूढी गाउँका स्थानीयको सामूहिक चिन्ता छ ।
रिस्कुबाट २०५६ को निर्वाचनमा साविकको नेकपा एमालेबाट जगन्नाथ खतिवडा निर्वाचित भएका थिए भने २०७० को चुनावमा रिस्कुबाटै नेपाली कांग्रेसबाट नारायणबहादुर कार्कीले जितेका थिए ।
खतिवडा र कार्की रिस्कुकै भए पनि सांसद हुँदासमेत खानेपानीको समस्या समाधान गर्न चासो नदेखाएको स्थानीयको गुनासो छ । ‘हिउँदमा समस्या नभए पनि बर्खाको बेला बाढीको भेलको धमिलो पानी खान बाध्य छौं,’ स्थानीय गुनासो सुनाउँछन् ।
पानीको स्रोत रिस्कुको अन्य ठाउँमा भन्दा धेरै भएको बूढाबूढीकै नागरिकले ५० वर्षदेखि खानेपानी समस्या झेल्दै आएका छन् । बूढाबूढी गाउँका २५ घरधुरीलाई अहिले पनि खोलाको पानी गाग्रोमा भरेर खानुपर्ने बाध्यता छ ।
खानेपानीको मूल पर्याप्त मात्रामा भए पनि साना तथा ठूला योजना सञ्चालन हुन नसक्दा व्यवस्थापन हुन नसकेको हो ।
टोललाई लक्षित गरी वडा कार्यालय, नगरपालिका, प्रदेश र केन्द्र सरकारको समेत कुनै योजना अहिलेसम्म गाउँ नआएकाले गाउँदेखि तल तावाखोलाको दूषित पानी भरेर खाँदै आएको कटारी नगरपालिका- ७ की चन्द्रकुमारी राईले बताइन् ।
खानेपानीका लागि पहल गर्न वडा कार्यालयमा हरेक वर्ष माग लिएर गए पनि चासो नदिएको उनको अनुभव छ । ‘माग सम्बोधन नहुँदा खोलाको दूषित पानी खान बाध्य छौं । भोट दिएर पानी पाइएन । खोलाको पानी खाएको ५० वर्ष भयो । अब आफ्नै घरको धारामा झरेको पानी खाइएला भन्ने आशै मरिसक्यो,’ राईले भनिन् ।
कटारी नगरपालिका- ७ रिस्कुका वडाध्यक्ष धनकुमार दनुवारले भने स्थानीयको मागका आधारमा बूढाबूढी गाउँमा पानी पुर्याइने पहल हुँदै आएको दाबी गर्छन् । उनले भने, ‘पहिलो वर्ष सडक पुर्याउने काम भयो । दोस्रो वर्ष विद्युत् र तेस्रो चालू आर्थिक वर्षमा खानेपानीको काम गर्ने गरी योजना अगाडि बढेको छ ।’
स्थानीयले नै पहिला सडक, विद्युत् र त्यसपछि खानेपानी भनेकाले त्यसैअनुरुप काम भइरहेको उनको तर्क छ । वडागत रुपमा बजेट कम भएकाले वडाका सबै क्षेत्रमा पुर्याउनुपर्ने र एकैचोटि गर्न नसकिने भएकाले क्रमशः योजना पूरा गरिँदै जाने कार्यक्रम बनाइएको वडाध्यक्ष दनुवारले जानकारी दिए ।
उनले भने, ‘खानेपानीका लागि तावाखोला किनारमा कुवा रहेको र गाउँबस्ती नजिकै रहेकाले त्यसलाई गाउँमा पानी लैजाने प्राथमिकतामा नपरेको हो ।’
गाउँ माथि भएकाले पानी ल्याउन विद्युत् चाहिने हुँदा बिजुली सुविधा पुगेपछि पानी आउने वडाध्यक्ष सुनुवार बताउँछन् । गाउँमा देउलीकुनाबाट विद्युत् पहुँत पुर्याइएको छ । अब तावाखोला किनारामा रहेको कुवाको पानीलाई पम्पिङ गरेर गाउँमाथि ट्यांकी निर्माण गरी वितरण गर्ने योजना रहेको वडाध्यक्ष दनुवारले बताए ।
चैत ०६, २०८०
फागुन ३०, २०८०
फागुन २९, २०८०
चैत १९, २०८०
चैत १९, २०८०
चैत २२, २०८०
