खगेन्द्र राई,  नगरप्रमुख
चौदण्डीगढी नगरपालिका, उदयपुर

स्थानीय तहमा जनप्रतिनिधि निर्वाचित भएर आउँदै गर्दा धेरै चुनौती थिए । संविधान कार्यान्वयनको पहिलो चरण थियो । स्थानीय तहले सीमित स्रोत– साधनले  कानुन निर्माणलगायत थुप्रै काम गर्नुपर्ने  थियो । ती समस्यालाई हल गर्दै चौदण्डीगढी नगरपालिकाले अहिले आफूलाई  आवश्यक २७ कानुन बनाइसकेको छ । 
नगर प्रमुख राई चार वर्षे अवधिमा संविधानलाई संस्थागत गर्ने काम मुख्य भएको  बताए । ‘हामीले यो अवधिमा मुख्य काम संविधानलाई संस्थागत ग¥यौँ,’ उनले भने, ‘नागरिकलाई हामी स्थानीय सरकार भएको प्रत्यक्ष अनुभूति गरायौँ ।’ नगरले कृषि, स्वास्थ्य र शिक्षामा विशेया काम गरेको छ  । 

पूर्वाधारमा नयाँ सडक खोल्ने काम भएको छ । साथै, करिब ८ किमि सडक कालोपत्रे भइसकेको छ । शिक्षा सुधारमा विद्यालयमा शैक्षिक साम्रगी वितरणदेखि दिवा खाजा कार्यक्रम नगरले चलाएको छ  । गरिब विपन्नलाई फुसको छानो हटाएर जस्तापाताको छानो  फेरिदियौँ छ । स्वास्थ्यलाई सुलभ बनाउन नगरपालिकाले प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रलाई नगर अस्पतालको रूपमा रुपान्तरण गरेर चलाइरहेको छ । कृषि क्षेत्रको  विकासका लागि सिँचाइ गर्न ठूला मोटर राखिएको छ । किसानको उत्पादन नगरले खरिद गरिदिनेसम्म व्यवस्था गरेको छ । किसानलाई हाते ट्रयाक्टर वितरण गरेको छ । दूधमा नगरपालिका आत्मनिर्भर भएको छ । नगरपालिकाले उत्पादित दूध धरानसम्म ढुवानी गर्दै आएको छ । ‘हामी दूधमा आत्मनिर्भर भइसकेका छौँ,’ उनले भने, ‘हामीले उत्पादन गरेको दूध धरानसम्म ढुवानी हुने गरेको छ ।’

यस वर्षको बजेटमा पनि कृषिलाई प्रथामिकतामा राखेका छौँ । किसानको उत्पादन खरिद गरेर बजारीकरण गर्ने, युवा स्वरोजगार कार्यक्रम, कोल्ड स्टोर निर्माणलगायत कार्यक्रम यस वर्षको बजेटमा समेटिएका छन् । 

चार वर्षको अवधिमा नदी नियन्त्रण र आवश्यक पुल निर्माण गर्न भने सकिएन । कोभिडका कारण पनि नगरको विकासमा धेरै असर पुगेको छ । नगरले कोभिड नियन्त्रण गर्न बाहिरबाट ल्याइएका मानिसलाई राख्न २ सय क्षमताको क्वारेन्टाइन बनाउने र विपन्नलाई राहत वितरण ग¥यौँ । दोस्रो लहरमा आइपुग्दा नगरपालिकाले कोभिड अस्पताल नै निर्माण गरिसकेको छ । उदयपुर कोभिड अस्पतालमा सातामा ६ दिन अनिवार्य कोभिड परीक्षण हुने गरेको छ । यो कोभिड अस्पताल जिल्लाका ८ वटा नगरपालिकाले मिलेर निर्माण गरे पनि सम्पूर्ण खर्च चौदण्डीले बेहोरिरहेको छ । ‘कोभिड अस्पताल हामीले ८ वटा नगरपालिका मिलेर बनाएका हौँ,’ उनले भने, ‘तर अहिलेसम्म खर्च बेहोरिरहेका छौँ ।’ अस्पतालमा अहिले एक जना एमबीबीएस, एक जना एमडी, दुई जना एचए र पाँच जना नर्स छन् । यो अवधिमा  १७४ संक्रमितलाई निको बनाएर अस्पतालबाट पठाइएको छ ।

कोभिड नियन्त्रणमा संघ र प्रदेशको समन्वय राम्रो रह्यो । ‘हामीसँग संघ र प्रदेश सरकारको समन्वय राम्रो छ,’ उनले भने, ‘बजेट पनि सुरुमा संघले १० लाख र प्रदेशले २० लाख रुपैयाँ पठाइदिएका थिए ।’ तर, संघले ल्याएको बजेटले स्थानीय सरकारको योजनालाई भने समेटेन । स्थानीय सरकारलाई पठाउने बजेट एकै मोडलको हुँदा समस्या भएको छ ।